اختراعی برای آینده

اختراعی برای آینده

 

 

 

1.    پتنت

پتنت ها می توانند از طریق اداره ثبت اختراع یک کشور یا ادارات ثبت منطقه ای اعطا شوند و مدت اعتبار آنها غالباً 20 سال از تاریخ ثبت اظهار نامه است مشروط به اینکه هزینه های نگهداری مربوطه درمواعد مقررپرداخت شوند. پتنت یک حق سرزمینی است و حمایت آن به مرزهای جغرافیایی یک کشور یا منطقه ای که اختراع درآن به ثبت رسیده است محدود می شود.

در ازای اعطای پتنت، متقاضی موظف به افشای  جزئیات اختراع خود  به طور دقیق در اظهارنامه ثبت اختراع است .پتنت ِ اعطا شده و در بسیاری کشورها تقاضانامه ثبت اختراع در روزنامه رسمی یا یک روزنامه معتبر  برای عموم افشاء خواهد شد.

اختراع چیست؟

اختراع عموماً به یک راه حل جدید و ابداعی برای یک مشکل فنی تعریف می شود. اختراع می تواند ایجاد یک دستگاه ، محصول یا پروسه یا فرآیند جدید مربوط باشد یا ممکن است فقط بهبود جزئی محصولیافرآیند شناخته شده ای باشد. کشف چیزی که قبلاً در طبیعت موجود بوده است اختراع محسوب نمی شود.

چرا باید اختراع را ثبت کرد؟

چرخه کوتاه تولید و رقابت روزافزون شرکت ها فشار مضاعفی بر این شرکت ها وارد می کند تا مدام به سمت خلاقیت گام برداشته و به پیشرفت ها و ابداعات رقبای خود دست پیدا کنند تا در بازار های رقابت و صادرات باقی بمانند. حق انحصاری که پتنت ایجاد می کند برای حیات شرکت ها امری ضروری است تا بتوانند در شرایط بی ثبات ،ریسک پذیر و سراسر رقابت دوام بیاورند  دلایل زیادی برای ثبت اختراع وجود دارد مانند:

 کسب موقعیت قوی در بازار و استفاده از مزایای رقابت

سود بیشتر و برگشت سرمایه

درآمد بیشتر ازطریق لیسانس کردن یا کسب پتنت

دستیابی به تکنولوژی ازطریق لیسانس های متقابل

دسترسی به بازارهای جدید

کاهش خطر نقض

 داشتن ابزار قوی برای مقابله با مقلدان و استفاده کنندگان مجانی

 

اگریک اختراع قابلیت ثبت داشته باشد آیا همیشه هوشمندانه است که آن را ثبت کرده وپتنت دریافت نماییم؟

نه همیشه،اینکه یک اختراع قابلیت ثبت  ودریافت پتنت دارد به این معنی نیست که حتماً باید از طریق ثبت به ارزش های اقتصادی آن دست یافت بلکه باید قبل از ثبت اظهارنامه هوشمندانه در مورد ثبت اختراع تصمیم گیری کرد. پتنت ها غالبا گران و دریافت آنها مشکل است، همین طور نگه داری و اجرای آنها. این یک تصمیم تجاری است که شما اختراع خود را ثبت کنید یا نه. اینکه آیا دریافت پتنت برای شما توجیه اقتصادی دارد یا خیرو سرمایه وهزینه شما بازگشت دارد یا نه نکاتی است که باید به آن توجه کنید.  فاکتورهای مهم دراین تصمیم گیری :

 آیا بازاری برای اختراع شما وجود  دارد؟

   چه جایگزین هایی برای اختراع شما وجود دارد و در مقایسه با اختراع شما چه جایگاهی دارند؟

  آیا اختراع شما برای ارتقای یک محصول موجود یا توسعه یک محصول جدید مفید است؟ اگرچنین است آیا با منافع شما همسو است؟

 آیا لیسانس گیرنده یا سرمایه گذارانی مطمئن وجود دارند که به شما در تجاری سازی اختراعتان کمک کنند؟

اختراع شما برای شرکت یا تجارتتان چقدر سود آور است؟

 

اختراع قابل ثبت چه ویژگی هایی دارد؟

یک اختراع باید واجد شرایط زیر باشد تا قابلیت ثبت داشته باشد

  از موضوعات قابل ثبت باشد

   جدید باشد

قابلیت کاربرد صنعتی داشته باشد

 دارای گام ابتکاری باشد(بدیهی نباشد)

به شیوه درست و کامل در تقاضانامه افشا شده باشد.

 

چه موضوعاتی قابل ثبت هستند؟

در اکثر قوانین ملی یا منطقه ای ثبت اختراع، موضوعات قابل ثبت به صورت منفی تعریف شده اند یعنی با ارائه لیستی از آنچه که قابل ثبت نیست. مواردی که در قوانین اکثر کشورها آمده است شامل:

اکتشافات و تئوری های علمی، آفرینشهای زیبایی شناختی، راه حل های ریاضی، جداول، قوانین و روش های اجرا، فعالیت های ذهنی، اکتشاف محض.موادی که در جهان طبیعت یافت می شوند، اختراعاتی که بر نظم عمومی و اخلاق حسنه یا سلامت عمومی موثر است ،گیاهان و حیوانات به جز میکرو ارگانیسم ها وفرآیند های اساساً بیولوژیکی برای تولید گیاهان و حیوانات به جز فرآیند های میکرو بیولوژیک و غیربیولوژیک و برنامه های کامپیوتری

 

جدید بودن یک ابداع چگونه احراز می شود؟

یک اختراع وقتی جدید محسوب می شود که از دانش پیشین نباشد. به طور کلی ،دانش پیشین به تمام دانش های عمومی موجود تکنیکی مرتبط که در دنیا گفته می شود که قبل از اختراع شما مرحله اولیه ثبت آن ها انجام شده باشد (شامل پتنت ویا تقاضانامه ثبت ،و انواع مختلف نشریات غیر اختراعی)

دانش پیشین در قوانین کشورها به نحو متفاوتی تعریف شده است .در اکثر کشورها هر اطلاعاتی که درهرنقطه از دنیا به شکل مکتوب یا از طریق نمایش یا ارائه عمومی شفاهی یا از طریق استفاده عمومی افشاء شده باشد ،دانش پیشین را تشکیل می دهد.( در برخی کشورها این تعریف مضیق تراست)

بنابراین طبق اصول، انتشار اختراع در یک مجله علمی،ارائه آن در یک کنفرانس،استفاده تجاری ازآن یا نمایش اختراع در کاتالوگ شرکت ها همگی شرط نو بودن را تخریب و آن را غیر قابل ثبت می نماید.

مهم است که ازافشاهای تصادفی قبل از ثبت اظهارنامه نیزجلوگیری شود. کمک گرفتن از شرکت های متخصص درامرجستجو در تشخیص اینکه آیا اختراع شما جزئی از دانش پیشین است یا نه به نفع شما خواهد بود.

 

چه زمانی می توان گفت اختراع دارای مرحله ابتکاری است؟

اختراع باید دارای گام ابتکاری بوده یا غیر بدیهی باشد بدین معنی که  برای یک فرد ماهر در همان رشته از تکنولوژی واضح و بدیهی نباشد .غیر بدیهی بودن به این دلیل است که مطمئن باشیم پتنت فقط به خلاقیت های واقعی اعطا می شود ونه به تلاشهای معمولی مانند تغییردر اندازه یا قابل حمل کردن یک محصول موجود یا مواردی ازاین دست.

 

مفهوم قابلیت کاربرد صنعتی چیست؟

برای ثبت شدن، یک اختراع باید بتواند در صنعت یا هدف های تجاری مورد استفاده قرار گیرد .اختراع نمی تواند یک پدیده یا تئوری محض باقی بماند بلکه باید مفید بوده و مزایای مشخصی داشته باشد اصطلاح "صنعتی" در اینجا به طور موسع به کار رفته است تااز کارهای فکری محض یا فعالیت های انتزاعی متمایز شود.به طور کلی معیار "مفید بودن" است که البته شرایط خاصی دارد به طورمثال در پتنت های حوزه توالی ژنتیک در زمان ثبت اظهارنامه مفید بودن مشخص نمی شود.

شرایط افشاء چیست؟

بر اساس قوانین اکثرکشورها در تقاضانامه باید اختراع به نحو روشنی افشاء شود به طوری که  برای شخص ماهر در آن رشته قابل اجرا باشد. دربرخی از کشورها مقرر شده است که مخترع باید به "بهترین روش" اختراع خود را افشاء نماید. در اختراعات مربوط به میکروارگانیسم ها اغلب کشورها مقرر کرده اند که میکروارگانیسم ها باید به یک موسسه معتبر امانت دار سپرده شود .

چه حقوقی با پتنت اعطا می شود؟

پتنت به دارنده اش حق منع  دیگران از استفاده تجاری بدون رضایت وی را می دهد. این حق  شامل ممانعت یا توقف فعالیت ساخت، استفاده،عرضه برای فروش یا واردات محصول یا فرآیند است .

مخترع کیست ودارنده به چه کسی گفته می شود؟

کسی که اختراعی را انجام می دهد مخترع نام دارد و کسی که آن را به ثبت می رساند متقاضی، دارنده یا مالک نامیده می شود. ممکن است مخترع همان متقاضی باشد یا نباشد.

اشکال دیگری نیز متصور است مانند اختراع در روابط استخدامی،مخترعین مشترک، مالکان مشترک و..

 

2.    چگونه پتنت بگیریم؟

از کجا باید شروع کرد؟

معمولاً قدم اول جستجوی دانش پیشین وسابقه اختراع است.امروزه با وجود بیش از 40 میلیون ورقه اختراعی که در دنیا اعطا شده است و میلیون ها اختراع منتشر شده، ریسک زیادی برای اختراع شما از لحاظ وجود دانش پیشین وجود دارد که باعث می شود اختراع شما غیر جدید، بدیهی و درنهایت غیرقابل ثبت شود. جستجوی دانش پیشین می تواند مانع از اتلاف پول و زمان شما شود. جستجوی شما باید شامل پتنت های شفاهی، ژورنال های علمی و فنی، کتاب ها، وب سایت ها، بروشورشرکت ها، نشریات تجاری و مقالات روزنامه ها شود.

چگونه و کجا می توانید جستجوی دانش پیشین را انجام دهید؟

پتنت ها وتقاضانامه های پتنت توسط ادارات ثبت اختراع منتشرمی شوند وغالباً به صورت آن لاین قابل دسترسی هستند و این کار امر جستجو را تسهیل می کند. سیستمی از ادارات مالکیت فکری که اطلاعات پتنت را به صورت آن لاین و رایگان در دسترس شما قرارمی دهد را می توانید در آدرس زیر پیدا کنید:

www.int/ipdl/en/resources/links.jsp

به علاوه اکثر ادارات ثبت اختراع در مقابل دریافت هزینه ای برای شما جستجوی اولیه را انجام می دهند. البته جستجوی یک اختراع کاری پیچیده است و جستجوی حرفه ای نیازمند دانش و تخصص است بنابراین غیر از اطلاعات فنی در مورد اختراع ،لازم است که در جستجو نیز مهارت لازم را داشته باشید مانند تبحر در انتخاب کلمات کلیدی،طبقه بندی ها و دیگر معیارهای جستجو.

چگونه در خواست پتنت کنیم؟

بعد از مرحله جستجوی مقدماتی لازم است تقاضانامه ثبت اختراع خود را به اداره ثبت اختراع کشور یا منطقه مورد نظر تحویل دهیم. تقاضانامه باید شامل توصیفی کامل از اختراع، ادعاهای اختراع که حوزه اختراع را مشخص می کند، نقشه ها و خلاصه اختراع باشد. برخی از ادارات ثبت اختراع امکان ثبت تقاضانامه به صورت آنلاین را نیز فراهم کرده اند. در برخی از کشورها امکان ثبت موقتی اختراع نیز وجود دارد. تنظیم تقاضانامه پتنت غالباً توسط وکیل پتنت انجام می شود.برخی ادارات مانند امریکا ،تقاضانامه هایی که توسط نمایندگان مورد تایید آن ادارت تنظیم نشده باشد را به راحتی رد میکنند.

مراحل ثبت تقاضانامه

مراحلی که ادارات ثبت اختراع برای اعطای پتنت طی می کنند متفاوت است.اما تقریبا مراحل زیر در اکثر کشور ها مشترک است:

 بررسی شکلی: اداره ثبت اختراع تقاضانامه را بررسی می کند تا مطمئن شود طبق شرایط مقرر و تشریفات تکمیل شده است. مثلاً اینکه همه مدارک موجود است یا نه و یا هزینه های لازم پرداخت شده باشد

جستجو:  در بسیاری از کشورها ادارات ثبت جستجویی انجام می دهند تا مشخص شود اختراع مشابهی قبلاً وجود داشته یا نه. گزارش این جستجو در مرحله بررسی ماهوی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

 بررسی ماهوی: هدف ازاین نوع بررسی این است که اطمینان حاصل شود اختراع دارای تمامی شرایط ثبت است. گزارش این بررسی به صورت کتبی برای متقاضی یا وکیل او ارسال می شود تا فرصت پاسخگویی و حل مشکل       را داشته باشد.

 انتشار: در اکثر کشورها تقاضانامه پتنت 18 ماه پس از تاریخ ثبت اولیه منتشر می شود.عموماً ادارات ثبت ، پتنت ها را به محض اعطا نیز منتشر می نمایند.

 اعطا: اگر نتیجه مرحله بررسی مثبت باشد ،اداره ثبت پتنت را اعطا می کند و گواهی اعطای پتنت را نیز منتشر می نماید.

 اعتراض: بسیاری از ادارات ثبت مهلتی را برای اشخاص ثالث پیش بینی کرده اند که بتوانند اعتراض خود را مطرح کنند ؛ مثلا بر این مبنا که ادعای اختراع جدید نبوده است.پروسه اعتراض می تواند قبل یا بعد از اعطای پتنت       باشد و یا محدود به مدت خاصی شده باشد.

هزینه دریافت پتنت به چه میزان است؟

به طور کلی هزینه ها از یک کشور تا کشور دیگرمتفاوت است و در هریک وابسته با فاکتورهایی مانند ماهیت اختراع، پیچیده گی اش، هزینه های وکیل ،طول زمان تقاضانامه و اتفاقاتی که در طول بررسی در اداره ثبت اختراع رخ می هد است.

هزینه هایی که معمولاً وجود دارد به شرح زیر است:

 هزینه جستجوی اولیه؛ مخصوصاً اگر بخواهید از کمک مشاورین و متخصصین مربوطه بهره مند شوید.

هزینه های اداری ثبت اختراع که در هرکشور متفاوت است.اداره ثبت اختراع  ملی یا منطقه ای می تواند  لیستی از هزینه های ثبت اختراع را در اختیار شما قرار دهد.برخی کشورها تخفیفاتی برای تقاضانامه های آن لاین دارند.به علاوه برخی کشورها در مقابل دریات هزینه اضافی تشریفات بررسی را تسریع می کنند.

اگر شما از خدمات وکلا یا شرکت های پتنت استفاده کنید باید هزینه های بیشتری را بپردازید.

وقتی گواهی پتنت را دریافت کردید باید هزینه های نگهداری یا هزینه تمدید را بپردازید.

اگر قصد ثبت اختراع در سایر کشورها را داشته باشد لازم است هزینه های ثبت آن را در نظر بگیرید مانند هزینه ترجمه یا هزینه خدمات وکلای محلی (در اکثر کشورها داشتن وکیل برای ثبت اختراع اجباری می باشد

 در مورد اختراعت میکرو ارگانیسم هزینه های ثبت و نگه داری و ودیعه گذاری و کنترل اعتبارماده نیز به سایرهزینه ها اضافه می شود.

چه زمانی باید تقاضانامه پتنت را ثبت کرد؟

معمولاً ترجیح این است که دراولین فرصت اختراعتان را به ثبت برسانید ،اما فاکتورهایی هستند که کمک می کنند تصمیم بگیرید چه زمانی بهترین وقت ممکن برای ثبت است. دلایلی وجود دارد که شما را به سمت ثبت سریع تر سوق می دهند مانند:

   در بسیاری کشورها( مثلاً به استثنای امریکا) پتنت بر مبنای تقدم در ثبت اعطا می شود(first to file) بنا بر این ثبت تقاضانامه هر چه زودتر باشد شما را مطمئن می کند که اولین نفری هستید که تقاضانامه خود در مورد آن           اختراع را ارائه کرده اید و حقوق خود را از دست نمی دهید.

درخواست سریع ترثبت در صورتی که به دنبال دریافت حمایت های مالی هستید یا می خواهید اختراع خود را به لیسانس دهید برای مشا مفید خواهد بود.

 شما معمولاً زمانی می توانید اختراع خود را اجرا کنید که گواهی ثبت آن را دریافت کرده باشد .ازآنجا که این پروسه ممکن است چند سال طول بکشد بهتر است که هر چه زودتر آن را شروع کنید.با وجود این دلایل ممکن است  عجله برای ثبت، مشکلاتی را نیز برای شما به وجود آورد:

  اقدام سریع برای ثبت  درصورتی که مایل به تغییر و ارتقا در اختراعتان باشید برای شما ایجاد مشکل خواهد کرد چرا که شما نمی توانید تغییرات عمده ای نسبت به انچه در اظهار نامه آمده است ایجاد نمایید.

   وقتی شما اقدام به ثبت اظهارنامه در اداره ثبت اختراع یک کشور یا منطقه می کنید معمولا 12 ماه  از زمان ثبت اظهارنامه اولیه فرصت دارید که آن را در سایر کشورها به ثبت برسانید. این ممکن است برای شما مشکلاتی در خصوص هزینه های درخواست پتنت در چند کشوربه وجود آورد خصوصاً اینکه هزینه های نگهداری برای شما بسیار بالا خواهد بود. البته برای رفع این مشکل تا حدودی می توان ازمعاهده همکاری ثبت اختراع استفاده کرد 

وقتی برای زمان ثبت تصمیم می گیرید مهم است بدانید که تقاضانامه باید قبل از افشاء به ثبت برسد. هرگونه افشاء قبل از ثبت (مثلاً برای بازاریابی ) باید تنها پس امضای قرارداد محرمانگی یا عدم افشاء  انجام شود.

چرا مهم است که اختراع را تا قبل از ثبت تقاضا نامه محرمانه نگه داریم ؟

اگر می خواهید اختراع خود را ثبت کنید ضروری اشت که تا قبل از ثبت اظهارنامه،اختراعتان را کاملاً محرمانه نگه دارید.در بسیاری شرایط، افشای عمومی اختراع قبل از ثبت تقاضانامه می تواند شرط نو بودن را از بین ببرد و اختراع را غیر قابل ثبت نماید البته به جز مواردی که مهلت ارفاقی پیش بینی شده است.

مهلت ارفاقی چیست؟

مقررات برخی کشورها دوره ارفاقی 6 تا 12 ماهه ای را از زمانی که اختراع توسط مخترع یا متقاضی افشاء می شود تا زمانی که اظهارنامه ثبت شود پیش بینی کرده اند که در این مدت اختراع قابلیت ثبت  خود به خاطر افشاء را از دست نخواهد داد. درچنین کشور هایی اگر اختراع  با شرکت در نمایشگاه یا در کاتالوگ شرکت یا ژورنال علمی افشاء شود قابلیت ثبت را از دست نخواهد داد.

درهرحال باید توجه کنید چون این مهلت در همه کشورها وجود ندارد با افشای اختراع ،شما ثبت اختراع در آن کشورها را از دست خواهید داد.

ساختاریک تقاضانامه ثبت اختراع به چه شکلی است؟

تقاضانامه ثبت اختراع چند کارکرد مهم دارد؛

حوزه قانونی اختراع را مشخص می کند

ماهیت اختراع راشرح می دهد و اینکه چطور اختراع اجرا می شود

مشخصات مخترع ،دارنده یا متقاضی و دیگر اطلاعات قانونی را ارائه می دهد.

تقاضانامه های پتنت معمولاً در همه جای دنیا شبیه هم هستند و شامل درخواست، توصیف، ادعاها، نقشه ها و خلاصه می شود. اسناد اختراع ممکن است  بسته به ماهیت اختراع و رشته فنی آن بین چند تا صدها صفحه باشد.

درخواست:

درخواست شامل اطلاعاتی در مورد عنوان اختراع، تاریخ ثبت ،تاریخ تقدم و اطلاعات شخصی مانند نام و آدرس مخترع یا متقاضی است.

توصیف:

توصیفی کتبی باید اختراع را با جزئیات کافی شرح دهد به نحوی که یک فرد ماهر در آن رشته فنی بتواند اختراع را از توصیفات و نقشه ها اجرا کند یا بسازد. اگر این قسمت کامل نباشد یا پتنت اعطا نمی شود یا بعد از بررسی فسخ خواهد شد.

ادعاها:

ادعاها حوزه اختراع را مشخص می کنند. این بخش کاملاً ضروری بوده و اگر ناقص نوشته شود مشکلات زیادی رابه وجود خواهد آورد. حتی بهترین اختراعات نیز ممکن است به خاطر نقص یا توضیح نامناسب در این بخش رد شوند. طبق قوانین ثبت اختراع ،نوشتن و توضیح ادعاها معمولاً اولین قدم در تصمیم گیری در مورد اعطای پتنت است. تاکید می شود که در نوشتن تقاضانامه و مخصوصاً در بخش ادعاها از متخصصین و وکلای پتنت استفاده کنید.

نقشه ها:

نقشه ها جزئیات فنی اختراع را به شکل مختصر و تصویری نشان می دهند و به توضیح اطلاعات و وسایل و نتایجی که از اختراع حاصل می شود کمک می کنند. نقشه ها جزء ضروری تقاضانامه نیستند مخصوصاً اگر اختراع در مورد پروسه یا روش انجام کار باشد.اگر نقشه لازم باشد قوانین خاصی برای تهیه آنها وجود دارد.

خلاصه اختراع:

خلاصه اختراع  توضیح مختصری از اختراع است که وقتی پتنت توسط اداره ثبت منتشر می شود خلاصه روی صفحه اول نوشته می شود. گاهی خلاصه اختراع توسط بررسی کننده اداره ثبت اصلاح می شود.

دریافت پتنت چه مدت طول می کشد؟

مدت زمان دریافت پتنت درهر کشورمتفاوت است ضمن اینکه در رشته های مختلف تکنولوژی نیز تفاوت وجود دارد اما معمولاً ثبت یک اختراع بین دو تا پنج سال به طول می انجامد.

ازچه تاریخی اختراع مورد حمایت قرار می گیرد؟

حقوق مخترع از تاریخ اعطای پتنت شروع می شود تا بتواند در مقابل استفاده های غیر مجاز اشخاص ثالث از طرق قانونی اقدام نماید. در برخی کشورها می توانید ناقضان را پس از اعطای پتنت تعقیب کنید .

نوعاً برای نقض هایی که بین تاریخ انتشار تقاضانامه پتنت (معمولاً 18 ماه پس از ثبت تقاضای اولیه) و تاریخ اعطا اتفاق می افتند می توانید مطالبه خسارت کنید. البته درهمه کشورها به این صورت نیست.

دربرخی ازکشورها این امکان وجود دارد که برای یک اختراع همزمان تقاضانامه پتنت و تقاضانامه نمونه اشیاء مفید را ارائه دهید.این فرصتی است تا ازمنافع حمایتی نمونه اشیاء مفید (که معمولاً سریعتر انجام می شود) تا زمانی که پتنت دریافت کنید بهره مند شوید.

مدت زمان حمایت پتنت چقدراست؟

استاندارد موجود در قوانین برای اغلب کشورها بیست سال است که از تاریخ ثبت تقاضانامه شروع می شود مشروط به اینکه هزینه های نگهداری و تمدید را به موقع بپردازید و هیچ درخواست نقض یا فسخی درمورد اختراع شما  در طی این مدت به تایید نرسد.

البته این عمرحقوق پتنت شماست. در صورتیکه طی این مدت تکنولوژی جدیدی وارد بازار شود عمر اقتصادی اختراعتان ممکن است به پایان برسد .در این صورت دارنده می تواند تصمیم بگیرد که دیگر هزینه های تمدید را نپردازد تا حمایتش به پایان برسد و دانش اختراع وارد حوزه عمومی شود.

در برخی کشورها مدت حمایت بیش از بیست سال است یا ممکن است گواهی حمایت مضاعف بهره مند شود. این ممکن است برای پتنت های حوزه دارویی که مدت زمان تحقیق و تولید آنها طولانی تر است استفاده شود.

این مهلتِ کمکی محدود بوده و نمی تواند بیش از پنج سال باشد.

آیا نیاز است برای ثبت تقاضانامه پتنت ازموسسات یا وکلای پتنت کمک بگیرید؟

آماده کردن تقاضانامه پتنت و پیگیری آن تا رسیدن به مرحله پایانی کاری پیچیده است.

درخواست برای حمایت پتنت یعنی:

•       انجام جستجوی مقدماتی برای اینکه مشخص شود آیا دانش پیشینی وجود دارد که اختراع شما را غیرقابل ثبت کند یا نه؛
•       نوشتن ادعاها و توصیف کامل اختراع  که کاری حقوقی و فنی توامان است؛
•       مکاتبات با ادارات ثبت اختراع ملی یا منطقه ای مخصوصاً طی بررسی ماهوی تقاضانامه پتنت؛
•       انجام اصلاحات ضروری تقاضانامه در صورت درخواست اداره ثبت اختراع.

تمامی این مراحل نیاز به دانشی عمیق از قانون پتنت و رویه های ادارات ثبت  اختراع دارد. بنا براین حتی اگر کمک فنی یا قانونی الزامی نباشد اما قویاً توصیه می شود از موسسات و وکلای پتنت بهره مند شوید. (بیشتر قوانین ثبت اختراع  فقط تقاضانامه هایی را می پذیرند که توسط موسسات یا وکلای پتنت تنظیم شده باشند)

آیا می توان در یک تقاضانامه درخواست ثبت چند اختراع را داشت؟

اکثر قوانین ثبت اختراع محدودیت هایی در این زمینه قائل شده اند  که از آن به نام" وحدت اختراع" یاد می شود. (مانند قوانین اداره ثبت اختراع امریکا) .

معاهده همکاری ثبت اختراع وکنوانسیون ثبت اختراع اروپایی اجازه ثبت چندین اختراع  که بایکدیگر ارتباط دارند را با یک تقاضانامه فراهم کرده اند .اگر این امکان فراهم نباشد مخترع باید تقاضانامه های مجزا تهیه کند یا تعدادی از ادعاهایش را حذف کند در نتیجه به خاطر تفاوت در قوانین ممکن است یک تقاضانامه در یک کشور کافی باشد اما در کشور دیگر دو یا چندین تقاضانامه برای همان اختراع لازم باشد.

 

3.    ثبت اختراع در خارج از کشور

چرا باید درخواست ثبت اختراع در کشورهای دیگر را داشته باشیم؟

پتنت یک حق سرزمینی است به این معنی که اختراع فقط در یک کشور یا منطقه ای که درآن ثبت شده مورد حمایت است و بنا براین درسایر کشورها هرکس می تواند آن را بسازد ،وارد کند یا بفروشد.

حمایت پتنت در کشور های خارجی شما را قادر می کند از حقوق انحصاری در سایر کشورها ها بهره مند شوید به علاوه ثبت اختراع در خارج  شما را قادر می کند که اختراعتان را در کشورهای خارجی به لیسانس دهید یا روابط تجاری خارجی خود را گسترش دهید و به بازارهای خارجی دست پیدا کنید.

چه زمانی باید درخواست حمایت ازاختراعتان را بدهید؟

تاریخ اولین تقاضانامه برای اختراع " تاریخ تقدم" نامیده می شود و هرتقاضانامه بعدی در سایر کشورها طی 12 ماه از تاریخ تقدم همان منافع تقاضانامه اولیه را برای شما خواهد داشت و بر سایر تقاضانامه هایی که توسط اشخاص ثالث بعد از تاریخ تقدم شما ارائه شود مقدم خواهد بود.

کجا باید ثبت اختراعتان را بخواهید؟

ازآنجا که در خواست حمایت درهمه کشورها برای شما بسیار پرهزینه خواهد بود، باید با دقت انتخاب کنید که درچه کشوری لازم است حمایت مورد نظر را به دست آورید.

برخی ملاحظات کلیدی در انتخاب محل ثبت اختراع:

•       کجا باید محصول پتنت شده تجاری شود؟
•       بازار اصلی برای محصولات مشابه اختراع شما کجاست؟
•       هزینه ثبت اختراع درهریک از بازارهای مورد نظرتان چقدر است و بودجه شما به چه میزان است ؟
•      رقبای اصلی در کجا هستند؟
•       کالای شما کجا  تولید خواهد شد؟
•       چه مشکلاتی برای اجرای پتنت در کشور مورد نظر وجود خواهد داشت؟

چه روش هایی برای درخواست ثبت اختراع در خارج ازکشور وجود دارد؟

برای این کار سه روش اصلی وجود دارد:

مسیر ملی:

شما می توانید اختراعتان را دراداره ثبت اختراع ملی هر کشوری به ثبت برسانید. برای این کار لازم است تقاضانامه را به زبان مقرر در قانون همان کشور ترجمه کرده و هزینه های لازم را بپردازید. در صورتی که تعداد کشورهای مورد نظرتان زیاد باشد این کار برای شما بسیار مشکل و پرهزینه خواهد بود  

مسیر منطقه ای:

وقتی تعدادی از کشورها عضو سیستم ثبت اختراع منطقه ای باشند می توانید  با یک تقاضانامه درخواست ثبت کنید و در تمامی این کشورها مورد حمایت قرار گیرید .پس تنها با ارائه یک تقاضانامه در اداره ثبت مربوطه  در قلمرو تمام یا برخی از کشور های منطقه  مورد حمایت قرار خواهید گرفت.

لیستی از ادارات ثبت اختراع منطقه ای:

•       سازمان حقوق مالکیت فکری افریقا  (OAPI)
•       سازمان حقوق مالکیت فکری منطقه ای افریقا  (ARIPO)
•       سازمان پتنت اوراسیا  (EAPO)
•       اداره پتنت اروپا  (EPO)

مسیر بین المللی:

اگر می خواهید در تعداد زیادی از کشورها اختراع خود را به ثبت برسایند می توانید از مزایای معاهده همکاری ثبت اختراع بهره مند شوید.از این طریق می توانید یک تقاضانامه P.C.T ثبت کنید البته لازم است عضو یا تبعه کشورهای عضو معاهده بوده یا تجارت شما نمایندگی فعال و واقعی تجاری یا صنعتی در یکی از کشورهای عضو داشته باشد.

با ثبت یک تقاضانامه بین المللی تحت P.C.T می توانید همزمان به دنبال دریافت پتنت درهمه کشورهای عضو باشید. این تقاضانامه می تواند در ادارات ثبت اختراع ملی یا منطقه ای اعضا و یا دفاتر دریافت P.C.T در وایپو واقع در ژنو سوییس به ثبت برسد.

 

4.    تجاری سازی تکنولوژی پتنت

چطورمی توانید ازمزایای تجاری و اقتصادی پتنت خود بهره مند شوید ؟

صرف داشتن پتنت موفقیت تجاری برای شما حاصل نخواهد شد. پتنت تنها وسیله ای برای رسیدن شما به اهداف تجاری است بنابراین باید به طور فعالی از پتنت خود استفاده کنید و در صورتی اختراع برای شما درامد زا خواهد بود که در بازار موفق باشید.

راه های استفاده از پتنت:

•       تجاری سازی اختراع پتنت شده به طور مستقیم
•      فروش پتنت
•       لیسانس دادن پتنت
•       ایجاد جوینت ونچر، سرمایه گذاری های مشترک و نهادهای مشابه

آیا می توانید پتنت خود را به فروش برسانید؟

بله،این کار واگذار کردن پتنت نامیده می شود و در این صورت مالکیت پتنت به طور دائم به شخص دیگیری منتقل خواهد شد. این یک تصمیم مهم خواهد بود بنا براین باید با دقت روی آن فکر کنید.

شما می توانید با لیسانس دادن پتنت خود به جای واگذاری دائم آن منافع امتیاز آن را به دست آورید در حالی که اصل آن را نیز برای خود محفوظ داشته اید. لیسانس دادن می تواند استراتژی مالی بسیار خوبی برای شما باشد. در واگذاری شما مبلغ زیادی را یکجا به دست می آورید ولی در آینده دیگرهیچ حقی نخواهید داشت .البته گاهی فروش پتنت به نفع شما خواهد بود. وقتی شما مبلغ زیادی در مقابل واگذاری اختراعتان دریافت می کنید بدون اینکه مجبور باشید 20 سال برای دریافت منافعش صبر کنید .همچنین از ریسک ورود تکنولوژی جدید که اختراع شما را بی ارزش کند رها خواهید شد. به علاوه نیاز به سرمایه کلانی برای تولید محصول خود نخواهید داشت.

در هر صورت ، این یک تصمیم شخصی و بسته به نیاز و دارایی شماست اما به طور کلی واگذاری پتنت توصیه نمی شود و دارندگان نیز معمولاً ترجیح می دهند مالکیت خود را حفظ کنند.

چطورمی توان پتنت خود را برای بهره برداری دیگران به لیسانس داد؟

اگر دارنده بخواهد به شخص دیگری اجازه دهد که از اختراعش  برای اهداف مشخصی استفاده کند می تواند با او قرارداد لیسانس منعقد کند و از این طریق منبع مالی قابل تجدیدی برای خود به وجود آورد.انعقاد قرارداد لیسانس روش بسیار متداولی برای اکثر شرکت ها در استفاده از اختراعات است.

مهم است که برای انعقاد قرارداد لیسانس در خصوص دامنه و حوزه استفاده شرایط لیسانس گیرنده ،محل های مجاز برای تجارت و سایر شرایط با وکلای پتنت مشورت کنید. در برخی کشورها انعقاد قرارداد لیسانس نیازمند ثبت  درموسسات دولتی مقرر شده  در قانون است.

سه نوع قرارداد لیسانس  وجود دارد:

      لیسانس انحصاری : فقط لیسانس گیرنده حق استفاده از تکنولوژی پتنت شده را دارد.

      لیسانس انفرادی : لیسانس گیرنده  و دارنده حق استفاده از تکنولوژی پتنت شده را دارند.

      لیسانس غیرانحصاری: چندین لیسانس گیرنده و خود دارنده حق استفاده از تکنولوژی پتنت شده را دارند.

 

5.    اجرای پتنت

چرا باید حقوق پتنت خود را اجرا کنید؟

دیر یا زود بعد از موفقیت محصول شما در بازار،رقبا تلاش های خود برای تولید محصول شما یا محصولی شبیه به آن را آغاز می کنند. ازآنجا که ممکن است رقبای شما به بازارهای بزرگتری دسترسی داشته باشند ویا بتوانند مواد اولیه را با قیمت های ارزانتری به دست آورند و در نهایت بتوانند همان محصول را با قیمت ارزانتری در اختیار متقاضیان قراردهند این می تواند باعث تزلزل موقعیت شما در بازار شود.

حق انحصاری اعطا شده به دارنده این فرصت را می دهد که مانع فعالیت غیر مجاز رقبا شود و به طور کلی از هرگونه فعالیتی که موجب نقض حقش شود جلوگیری نماید .لازم است دارنده برای اثبات نقض حق خود تشابه و یا تقلب و کپی را اثبات نماید .

چه کسی مسئول اجرای حق پتنت است؟

مسئول اصلی اقامه دعوا بر علیه ناقضان با دارنده است . به عنوان یک دارنده پتنت شما مسئول رصد استفاده از اختراعتان در بازار و تشخیص هر نوع نقض هستید. همچنین باید تصمیم بگیرید بهترین زمان برای اقامه دعوا چه زمانی و با چه شیوه ای است.گاهی گرفتن دستور موقت و گاهی ارسال اظهارنامه و اخظار کتبی لازم است. بهتر است برای اطمینان از نتیجه ای که  به دست خواهد آمد با وکلای پتنت مشورت کنید.