قراردادهای حقوق مالکیت فکری
پس از ثبت اموال فکری مانند اختراعات، علائم تجاری، طرح های صنعتی و ... در مراجع قانونی ذیربط و کسب حمایت قانونی نسبت به آن ها، بیشتر صاحبان این اموال تمایل به بهره برداری تجاری از آن ها می یابند. در بیشتر این تعاملات تجاری، تنظیم یک قرارداد استاندارد که بتواند با اشراف بر کلیه اصول و قواعد ملی و بین المللی در زمینه حقوق مالکیت فکری، پیش بینی مسائل حقوقی آینده را بنماید از اهمیت بسیاری برخوردار است.
در این راستا، در تنظیم هر قرارداد، با توجه به ماهیت خاص هر یک از اموال فکری و نیازهای متقاضی، از اصول، الزامات و استانداردهای خاصی باید پیروی نمود به همین دلیل در تنظیم صحیح و استاندارد هر قرارداد حضور یک متخصّص ضروری است.
شرکت دانشگاهی خدمات بین المللی حقوق مالکیت فکری وابسته به دانشگاه تهران با بهره گیری از اساتید، وکلا و مشاوران حقوقی متخصص در زمینه حقوق مالکیت فکری این امکان را برای کلیه متقاضیان خود فراهم آورده است
از جملهی مهم ترین قراردادهای مرتبط با موضوعات حقوق مالکیت فکری می توان به قرارداد های فروش حقوق مالکیت فکری، قرارداد های اجازه ی بهره برداری و استفاده از حقوق(لیسانس)، قرارداد های انتقال تکنولوژی و دانش فنی، قرارداد جوینت ونچر و ... اشاره کرد که ذیلاً به طور مختصر به بررسی هر یک از این قراردادها در خصوص اختراعات پرداخته می شود:
1- قراردادهای فروش
در این نوع از قراردادها، اختراع ثبت شده توسط دارنده حقوق انحصاری اختراع به فروش می رسد و خرید آن توسط یک شخص حقیقی یا حقوقی صورت می گیرد. وقتی دارنده اختراع کلیه حقوق انحصاری متعلق به اختراع ثبت شده را به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری بدون محدودیتی در مدت یا هر شرط دیگر منتقل کند گفته می شود انتقال یا فروش حقوق انجام شده است؛ در این شرایط، خریدار تمام حقوق مالی مخترع را به دست می آورد و در استیفای این حقوق، قائم مقام او می شود.
2- قرارداد اعطای مجوز بهره برداری(لیسانس)
در این نوع از قرارداها، اجازه استفاده از یک یا چند عملی که شامل حقوق انحصاری اختراع ثبت شده می باشد توسط دارنده یک اختراع ثبت شده به شخص حقیقی یا حقوقی دیگری داده می شود تا در داخل کشور و برای مدت زمان مشخص اعمال نماید. آن اعمال شامل" ساخت یا استفاده از یک محصول ثبت شده، ساخت محصول از طریق فرآیند ثبت شده یا استفاده از فرآیند ثبت شده، صادرات و واردات و ..." می باشد.
این اعطای مجوز ممکن است به صورت انحصاری یا غیر انحصاری صورت گیرد که هر یک دارای شرایط و ضوابط خاصی است که باید به طور دقیق در قرارداد ذکر شود.
1- قراردادهای انتقال دانش فنی
این نوع از قراردادها ممکن است در قالب قراردادهای لیسانس گنجانده شود و یا عام تر از آن باشد و موضوع مجوز، تنها بخشی از آن را تشکیل دهد. انتقال دانش در این قراردادها به طرق مختلفی پیش بینی می شود به عنوان مثال ممکن است تنها اسناد و مدارک یک اختراع به انتقال گیرنده تحویل داده شود یا ممکن است انتقال دهنده بر تمامی مراحل بهره برداری از اختراع، نظارت داشته باشد و ... . اما از آن جا که در این قراردادها، تمامی اطلاعات اختراع، افشا می شود لازم است تمهیدات حقوقی لازم برای جلوگیری از سوء استفاده اشخاص ثالث اندیشیده شود.
2- قرارداد حفظ محرمانگی(عدم افشا)
بیشتر مخترعین از زمانی که ایده یک اختراع به ذهنشان می رسد تا وقتی که تصمیم به تجاری سازی آن اختراع می گیرند نگران افشای اطلاعات خود حتی نزد مقامات صلاحیتدار مانند کارشناسان ثبت، وکلا، سرمایه گذار و ... و سوء استفاده اشخاص ثالث از اختراعشان هستند. برای رفع نگرانی های مخترع در این مورد و اعتماد به طرف مقابل غالبا قراردادی با عنوان قرارداد عدم افشای اطلاعات یا قرارداد محرمانگی بین طرف مقابل و مخترع امضا می شود که مطابق آن مخترع اسناد و مدارک و نقشه ها یا فرمول های اختراع را در اختیار طرف مقابل قرار می دهد و او نیز متعهد می شود از افشای آنها یا در اختیار اشخاص ثالث قراردادن آن ها خودداری نماید و در جهت انجام امور محوله مخترع استفاده نماید.
قرارداد عدم افشا ممکن است بنا به مورد دارای محتوا یا تعهدات کمتر یا بیشتری باشد ولی پایه و اساس این قراردادها و اصول اصلی آن شامل موارد تعهد یا عدم تعهد می باشد.
3- قرارداد مشاوره
کمک یک مشاور حقوقی یا فنی یا گروهی از مشاورانی که در مورد برنامه ریزی ها ی مربوط به دریافت یک فناوری به ارائه پیشنهادات، مشاوره و سایر خدمات به شرکتها می پردازند می تواند بسیار مفید باشد. در چنین فرایندی نه تنها کمکی که در کسب فناوری دریافت می شود اهمیت دارد بلکه تجربه و درس هایی که در حین کار با مشاوران بدست می آید نیز دانش با ارزشی است که می تواند دراجرای بهتر پروژه های آینده یاری رساند.
4- قرارداد سرمایه گذاری مشترک(جوینت ونچر)
این نوع از قراردادها، در واقع نوعی همکاری میان دو یا چند شرکت جداگانه است که گاه با تشکیل یک شخصیت حقوقی مستقل همراه می شود و گاه نیازی به ایجاد شخصیت حقوقی مستقل احساس نمی شود.
5- قرارداد ترن کی
این قراردادها، شامل مجموعه جامعی از روش های خاص قانونی است که در آن یک طرف تعهد می کند که کارخانه صنعتی یا پروژه کاملی را که مطابق استانداردهای اجرای مورد توافق، ظرفیت اجرا دارد به مشتری خود (دریافت کننده) تحویل دهد. این نوع از قرارداها مشابه قراردادهای پیمانکاری است.
در بسیاری از موارد با توجه به شرایط خاص مخترع، تنظیم قراردادی ترکیبی( ترکیبی از چند نوع قرارداد) برای حفظ منافع مخترع ضروری است که این امر با مشاوره متخصصین حوزه حقوق مالکیت فکری میسر می شود.