معاهدۀ مراکش، تحولی در نظام حقوق مالکیت فکری؟!؛ سخنی در استثنای استفادۀ معلولان

معاهدۀ مراکش، تحولی در نظام حقوق مالکیت فکری؟!؛ سخنی در استثنای استفادۀ معلولان

 

مقاله 5، دوره 48، شماره 2، تابستان 1397، صفحه 265-284

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlq.2018.235533.1006899

نویسنده

زهرا شاکری

استادیار دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی (مؤسسۀ حقوق تطبیقی) دانشگاه تهران

چکیده

معاهدۀ تسهیل دسترسی به اوراق چاپی برای نابینایان، معلولان دیداری و دیگر معلولان خوانشی یا معاهدۀ مراکش با هدف تجویز استفادۀ آزاد از آثار ادبی و هنری برای بخشی از جامعۀ معلولان به تصویب رسیده است. این معاهده که در قالب مقرراتی مستقل به یکی از استثنائات وارد بر حقوق مالکیت فکری می‌پردازد، تلاش می‌کند براساس مبانی حقوق بشری، امتیازاتی را برای معلولان مقرر کند. اهمیت معاهدۀ مذکور از آن حیث است که می‌کوشد استثنائات را که مقررات تفسیری و تکمیلی‌اند، به مقوله‌ای امری مبدل سازد. نوشتار حاضر می‌کوشد با روش تحلیلی –توصیفی به این مسئله بپردازد که بایسته‌ها و الزامات معاهدۀ مراکش چیست؟و وضعیت نظام‌های ملی در برابر معاهده و استثنای مذکور  چگونه است؟ مقاله سرانجام نتیجه‌گیری می‌کند این معاهده می‌تواند سرآغازی برای یک تغییر مهم و اساسی در نظام حقوق مالکیت فکری تلقی شود.

کلیدواژه‌ها

استثنای وارد بر حقوق مالکیت فکری؛ آزمون سه‌گام؛ مقررات امری و تکمیلی؛ معاهدۀ مراکش؛ معلولان دیداری و خوانشی

https://jlq.ut.ac.ir/article_66734.html