مراحل و دلایل ثبت طرح صنعتی
ثبت طرح صنعتی و انحصاری کردن آن جایگاه بسیار والایی در صنعت و تجارت دارد البته به شرطی که مراحل ثبت آن به خوبی انجام گرفته باشد. انجام صحیح مراحل ثبت طرح از دلایل مهمی است که موجب موفقیت آمیز بودن طرح میشود لذا توجه به مراحل آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. با ثبت طرح میتوانید مورد حمایت قانون قرار بگیرید و به صورت انحصاری به تولید محصول حاوی طرح ثبت شده بپردازید. با تولید محصول حاوی طرح و عرضه آن به بازار با استقبال بی نظیر مصرفکنندگان روبرو خواهید شد. گاهی اوقات بی توجهی به حقوق طراح و عدم توجه به مراحل ثبت آن ضرر و زیان جبران ناپذیری را به وجود میآورد. لذا قصد داریم در ادامه شما را با مراحل و مدارک ثبت طرح صنعتی آشنا کنیم. همچنین دلایل اهمیت ثبت طرح را برای شما بیان خواهیم کرد.
طرح صنعتی چیست؟
طرحهای صنعتی با جذاب و خوشایند کردن کالا یا محصول سبب افزایش ارزش تجاری آن میشوند. این طرحها سبب افزایش قابلیت فروش محصول خواهند شد. به زبان ساده طرح صنعتی شکل و ساختار کلی یک کالا را ارائه میدهد اما تعریف طرح صنعتی در زبان حقوق مالکیت فکری مقداری متفاوت است. هنگامی که خصوصیات مربوط به شکل و ظاهر کلی یا نقش و تزئینات به کار رفته در یک کالا سبب ایجاد جذابیت و زیبایی کالای مورد نظر شود، به عنوان طرح صنعتی شناخته میشود. طرح صنعتی در طیف وسیعی از محصولات صنعتی و صنایع دستی مورد استفاده قرار میگیرد. از کالاهای مشمول این طرح میتوان به ابزار و تجهیزات پزشکی، لوازم خانگی و وسایل برقی، طرحهای نساجی و کالاهای تفریحی و… اشاره کرد. به عبارت دیگر طرح صنعتی متشکل از بخشهای زیر هستند:
- خصوصیات سه بعدی کالا مانند ظاهر یک کالا
- خصوصیات دو بعدی کالا مانند نقش و نگار، تزئینات خطوط و رنگهای مورد استفاده در یک کالا
- ترکیبی از دو ویژگی بالا
- حمایت از طرح صنعتی مستلزم آن است که مدارک ثبت طرح صنعتی به مرجع ثبت تسلیم گردد.
دلایل ثبت طرح صنعتی
انحصار در استفاده و بهره برداری از طرح از دلایل مهم ثبت طرح صنعتی به حساب میآید. هنگامی که یک طرح صنعتی به ثبت رسد، مالک آن از حق انحصاری برخودار میشود. این بدان معناست که از نسخه برداری غیرمجاز یا تقلید از طرح صنعتی توسط شخص دیگر خودداری میشود. به عبارت بهتر، دارندگان این حق سایر افراد را از تهیه، عرضه، صادرات یا فروش هر کالا یا محصولی که طرح در آن استفاده شده است، منع خواهند کرد. این امر در حوزه تجاری امری حائز اهمیت محسوب میشود؛ زیرا سبب رقابت کسب و کارهای مختلف خواهد شد. منحصر به فرد بودن استفاده از طرح صنعتی به صاحب طرح کمک خواهد کرد تا نسبت به بازگشت سرمایه مصرف شده آسوده خاطر شود؛ زیرا در اثر فروش محصول انحصاری قادر خواهد شد به سرمایه مصرف شده دست یابد.
حمایت از طرح یکی دیگر از دلایل حائز اهمیت ثبت طرح محسوب میشود؛ زیرا سبب میشود تا طراحان مورد تشویق قرار بگیرند. در برخی از کشورها تنها در صورتی از طرح صنعتی حمایت خواهند شد که ثبت طرح صنعتی انجام گرفته باشد اما در برخی از کشورها مانند اتحادیه اروپا قوانینی وجود دارد که از طرح صنعتی ثبت نشده نیز به مدت سه سال حمایت می شود. حمایت این کشورها فقط محدود به بازه زمانی سه ساله است که این بازه زمانی از تاریخ انتشار طرح محاسبه خواهد شد.
از دلایل دیگر ثبت طرح صنعتی میتوان به به رسمیت شناختن آن اشاره کرد. هنگامی که طرح به رسمیت شناخته شود، زمینه رقابت سالم گسترش پیدا میکند. علاوه بر آن سبب تشویق و برانگیختن فرد شده و صداقت در تجارت را افزایش خواهد داد. حمایت از طرح صنعتی قوه ابتکارات را در بخشهای مختلف اعم از تولیدی، صنعتی و هنرهای سنتی تقویت میکند. همچنین کمک شایانی به رشد اقتصادی جامعه خواهند کرد.
مدارک لازم برای ثبت طرح صنعتی
یکی از مدارک ثبت طرح صنعتی مربوط به تکمیل اظهارنامه ثبت طرح صنعتی است. برای تکمیل مدارک مثبت هویت متقاضی نیاز است تا برای اشخاص حقیقی کپی شناسنامه و کپی کارت ملی را ارائه نمایید اما اشخاص حقوقی باید کپی کارت ملی صاحبان امضاء را همراه با کپی شناسنامه آنها ضمیمه کنند. همچنین باید آخرین روزنامه رسمی دلیل مدیریت ضمیمه شود. چنانچه تقاضا به واسطه نماینده قانونی اقدام شده باشد باید مدارک آنها را آماده نمایید تا تحویل مراجع ذیربط بدهید. ارائه کپی شناسنامه و کارت ملی شخص طراح از دیگر مدارک ثبت طرح صنعتی میباشد.
مراحل ثبت طرح صنعتی
فرآیند ثبت طرح صنعتی با توجه به قوانین مختلف کشورها مقداری متفاوت است اما به طور کلی حدود شش تا دوازده ماه طول میکشد تا فرایند ثبت طرح طی شود. در برخی از اوقات ممکن است مدت زمان ثبت طرح طولانیتر شود ، مانند زمانی که شخص دیگری به ثبت طرح صنعتی اعتراض می نماید. برای ثبت طرح صنعتی باید مدارک زیر به مرجع ثبت تسلیم گردد:
- اولین مدرک، تکمیل فرم تقاضانامه یا اظهارنامه ثبت است که توسط ادارات و مراجع ذیربط به متقاضیان داده میشود.
- مدارک مثبت هویت طراح صنعتی باید ضمیمه گردند.
- ترسیمات و عکس طرح نیز باید ضمیمه گردد.
- پرداخت هزینه تسلیم اظهارنامه ثبت طرح از دیگر مراحل ثبت طرح به حساب میآید.
- در مواقعی که تقاضانامه ثبت طرح صنعتی پذیرفته شود، باید هزینه حق ثبت طرح را نیز بپردازید. گاهی اوقات هزینه ثبت طرح در کشورها با یکدیگر تفاوت دارند. در صورتی که برای ثبت طرح خود از وکیل متخصص بهره بگیرد باید حق الوکاله وکیل را نیز پرداخت نمایید.
سخن پایانی
در این مطلب سعی کردهایم به طور مختصر به دلایل ثبت طرح و مدارک ثبت طرح صنعتی اشاره کنیم. ثبت طرح صنعتی سبب انحصاری شدن و به رسمیت شناختن طرح میشود. علاوه بر آن موجب میشود تا طرح مورد حمایت قانون قرار بگیرد. چنانچه قصد دارید طرح صنعتی خود را به ثبت برسانید کافیست با کارشناسان شرکت دانشگاهی حقوق مالکیت فکری تهران در تماس باشید. این شرکت اولین مجموعهای است که با داشتن کارشناسان و وکلای با تجربه در حوزه خدمات حقوقی و فنی مرتبط با حقوق مالکیت فکری به فعالیت میپردازد. آنها به صورت کاملاً حرفهای عمل میکنند و ثبت طرح را در کوتاهترین زمان ممکن انجام میدهند. همچنین خیالتان از بابت مراحل ثبت طرح آسوده خواهد بود؛ زیرا آنها شما را راهنمایی خواهند کرد تا طرح خود را بدون دغدغه به ثبت برسانید.