مراحل ثبت اختراع در ایران

مراحل ثبت اختراع در ایران

 

ثبت اختراع در هر کشوری نیازمند تحقق شرایط، طی مراحل ثبت اختراع و تسلیم مدارک خاص به مرجع ثبت   می­باشد که در این مقاله در مورد مراحل ثبت اختراع در ایران توضیحات مفیدی توسط شرکت دانشگاهی حقوق مالکیت فکری تهران ارائه شده است.

ضرورت ثبت اختراع

حمایت قانونی از محصول یا فرآیند جدید و خلاقانه­ای که توسط یک شخص ابداع می­شود مستلزم آن است که آن محصول یا فرآیند به عنوان اختراع به ثبت برسد. به عبارت بهتر، قانون تنها از اختراعی حمایت می­کند که به ثبت رسیده باشد. در نتیجه ثبت اختراع است که مجموعه­ای از حقوق انحصاری مادی و معنوی به مالک اختراع اعطا می­شود و به مدت 20 سال هرگونه بهره­برداری تجاری از اختراع صرفا توسط مالک اختراع صورت می­گیرد. در صورتی که اشخاص دیگری بخواهند از آن اختراع به هرنحوی استفاده یا بهره­برداری کنند باید از مالک آن کسب اجازه نمایند. بنابراین، اگر اختراع به ثبت نرسد، قانونا برای مالک هیچ حقی ایجاد نمی­شود و دیگران به راحتی و بدون کسب اجازه می­توانند محصول یا فرآیند ابداع شده را مورد استفاده قرار دهند

مراحل ثبت اختراع در ایران

ثبت اختراع در ایران از طریق اداره مالکیت معنوی صورت می­گیرد. در حال حاضر، تمامی مراحل ثبت اختراع به صورت غیرحضوری صورت می­­گیرد که برای این کار متقاضی ثبت اختراع باید مراحل مختلفی را طی نماید:

1- ثبت اظهارنامه اختراع

اولین مرحله از مراحل ثبت اختراع ، تنظیم اظهارنامه اختراع و ثبت آن می­باشد. برای ثبت اظهارنامه لازم است ابتدا متقاضی وارد سایت اداره مالکیت معنوی شده و اقدام به ایجاد حساب کاربری نماید. با ورود به حساب کاربری باید گزینه "ثبت اظهارنامه اختراع" انتخاب شود.  

 

 

سپس اطلاعات مربوط به اظهارنامه اختراع باید به صورت مرحله به مرحله تکمیل گردد. در مرحله اول تعهدنامه مورد قبول متقاضی قرار می­گیرد و در مرحله دوم نوع اظهارنامه تعیین می­شود. مرحله سوم مربوط به معرفی اشخاص مرتبط با اختراع است. در این مرحله مشخصات مالک اختراع، که ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد، مشخصات مخترع، که لزوما یک شخص حقیقی است، و نماینده قانونی مالک، مانند وکیل دادگستری، وارد می­شود و مدارک هویتی آنها بارگذاری می­شود. سپس در مرحله چهارم اطلاعات اختراع تکمیل شده و مستندات آن بارگذاری می­شوند. در مرحله بعد چنانچه متقاضی مدعی حق تقدم باشد، لازم است مدارک مربوط به حق تقدم را نیز بارگذاری نماید.

 

 

در نهایت پس از تکمیل مراحل و پرداخت هزینه ثبت اظهارنامه، سامانه یک کد رهگیری به متقاضی ارائه می­کند که این کد نشان­دهنده ثبت اظهارنامه است.  

 

2- بررسی اظهارنامه توسط کارشناس

پس از ثبت اظهارنامه، اظهارنامه در کارتابل کارشناسان اداره ثبت اختراع قرار می­گیرد و آنها اظهارنامه و مستندات آن را بررسی می­کنند. چنانچه اظهارنامه یا یکی از مستندات آن ناقص باشد، اخطار رفع نقص صادر می­شود و به متقاضی اعلام می­شود که ظرف مدت مشخصی  مبادرت به رفع نواقص نماید. در صورتی که اظهارنامه و مستندات آن تکمیل باشد یا بعد از صدور اخطار رفع نقص تکمیل شود، اداره ثبت اختراعات آن را به منظور بررسی و احراز شرایط ماهوی به یکی از مراجع استعلام ارسال می­نماید.

3- داوری توسط مراجع استعلام

بعد از ارجاع اختراع به یکی از مراجع استعلام، کارشناسان این مراجع اقدام به بررسی ماهوی اختراع می­کنند. به این معنا که اختراع موردنظر را از لحاظ تحقق یا عدم تحقق شرایط ماهوی سه­گانه اختراع، جدید بودن، داشتن گام ابتکاری و داشتن کاربرد صنعتی، داوری می­کنند. در نهایت نتیجه داوری به صورت مکتوب به اداره مالکیت معنوی اعلام می­گردد.

4- اعتراض به نتیجه داوری

در صورتی که کارشناسان مراجع استعلام نظر به فقدان شرایط ماهوی در اختراع موردنظر داشته باشند و در نظریه خود اختراع را رد نمایند، متقاضی می­تواند به نتیجه داوری اعتراض نماید. در این راستا، اداره مالکیت معنوی لایحه دفاعیه متقاضی را برای بررسی مجدد به مرجع مزبور ارسال می­نماید تا کارشناسان برای مرتبه دوم با لحاظ لایحه دفاعیه متقاضی اقدام به داوری اختراع نمایند.

5- اعتراض به نتیجه داوری در کمیسیون ماده 170

چنانچه کارشناسان مرجع استعلام در نتیجه بررسی مجدد همچنان نظر به عدم پذیرش اختراع داشته باشند، مجددا در نظریه مکتوب و به صورت مستند و مستدل اختراع را رد می­کنند. در این صورت متقاضی می­تواند از تصمیم مرجع استعلام به کمیسیون ماده 170 اعتراض نموده و دلایل خود را جهت بررسی به این کمیسیون تسلیم نماید.

6- پذیرش اختراع و صدور گواهینامه ثبت اختراع

چنانچه بعد از بررسی مرجع استعلام یا در نتیجه اعتراض در کمیسیون ماده 170  نظر به پذیرش اختراع باشد، اختراع به همراه مشخصات مربوطه بعد از پرداخت هزینه در روزنامه رسمی به چاپ می­رسد و بعد از گذشت مواعد قانونی در صورتی که از سوی اشخاص ثالث نسبت به ثبت آن اعتراض صورت نگیرد، گواهینامه ثبت اختراع صادر خواهد شد و این آخرین مرحله از مراحل ثبت اختراع در ایران است.

البته باید توجه داشت که اعتبار گواهینامه ثبت اختراع مستلزم آن است که مالک اختراع هر سال مبلغی را به جهت تمدید اختراع به مرکز مالکیت معنوی بپردازد. در صورت عدم پرداخت این مبلغ در موعد مقرر گواهینامه اختراع از درجه اعتبار ساقط شده و اختراع وارد حوزه عمومی می­شود. به این معنا که هر شخصی می­توانند آزادانه از اختراع مزبور بهره­برداری کند و اختراع موردنظر دیگر در انحصار مالک آن نیست.

از طرف دیگر باید متذکر شد که گواهینامه ثبت اختراع همواره در معرض این خطر است که به تقاضای اشخاص ثالث ابطال گردد. در حقیقت، چنانچه شخص ثالثی معتقد باشد که اختراع موردنظر فاقد شرایط ماهوی لازم است و من غیر حق برای آن گواهینامه اختراع صادر شده است، می­تواند به منظور ابطال گواهینامه ثبت اختراع در دادگاه صالح  اقامه دعوی نماید.

در آخر تاکید می­شود که طی مراحل ثبت اختراع امری تخصصی محسوب می­شود. در این راستا وکلا و کارشناسان شرکت دانشگاهی حقوق مالکیت فکری تهران می­توانند پاسخگوی سوالات شما در خصوص مراحل ثبت اختراع باشند.

پیشنهاد میکنیم برای انجام وکالت دعاوی نقض اختراع از کارشناسان و و کلای ما مشاوره دریافت کنید